2008 | ნოემბერი–დეკემბერი | 7

გულის ქირურგიის განვითარება XIX საუკუნის დამლევიდან იწყება. მთელი რიგი ექსპერიმენ­ტე­ბით ცხოველებზე Block-მა საზღვარ-გარეთ (1882), Филлипов-მა რუსეთში (1885) დაასა­ბუ­თეს დაჭრილი გულის გაკერვის შესაძლებლობა. 1896 წ. იტალიელმა ქირურგმა ფარინამ (Farina), ნორვეგიელმა კაპპელენმა (Cappelen) და გერმანელმა რენმა (Rhen) გულის ჭრილობის გაკერვა – cardioraphia აწარმოეს ადამიანზე – პირველმა ორმა უარყოფითი, ხოლო მესამემ და­დე­ბითი შედეგით. რუსეთში პირველად ეს ოპე­რა­ცია აწარმოვა გერცენმა (Герцен). 1902 წელს ორ ავადმყოფზე უშედეგოდ, ხოლო 1903 წ. შახოვს­კოიმ (Шаховской) – დადებითი შედეგით.

2008 | სექტემბერი–ოქტომბერი | 6

ფონ ვილებრანდის დაავადება სისხლის შედედების პათოლოგიათა შორის ყველაზე ხშირია. დაავადების გამომწვევი მიზეზია სისხლის მაღალმოლეკულური პროტეინის – ფონ ვილებრანდის ფაქტორის რაოდენობრივი ან ფუნქციური დეფიციტი. ფონ ვილებრანდის ფაქტორი ჰემოსტაზში ასრულებს ორ მთავარ ფუნქციას: 1. ის ხელს უწყობს დაზიანებული სისხლძარღვის კედელზე თრომბოციტების ადჰეზიას; 2. ასრულებს VIII ფაქტორის დამცველის და გადამტანის ფუნქციას. ფონ ვილებრანდის ფაქტორი სინთეზირდება ენდოთელურ უჯრედებსა და მეგაკარიოციტებში. დაავადებას ყოფენ 3 ძირითად ტიპად: I ტიპი – ფონ ვილებრანდის ფაქტორის რაოდენობრივი დეფიციტი; II ტიპი – ფუნქციური დეფიციტი; III ტიპი – ფაქტორის ტოტალური დეფიციტი. დაავადების II ტიპი იყოფა A, B, N და M ქვეტიპებად. ფონ ვილებრანდის დაავადების სიმპტომებია: სისხლდენები ლოწოვანი გარსებიდან – ცხვირიდან, პირის ღრუდან, მენორაგიები, ჰემატომები, სისხლდენები ტრივიალური ჭრილობებიდან, პოსტოპერაციული სისხლდენები, შედარებით იშვიათად გასტროინტესტინალური სისხლდენები და ა.შ.

2008 | ივლისი–აგვისტო | 5

ღვიძლში, იქ, სადაც მაგისტრალური პორტული არხები და ღვიძლის ვენები სივრცობრივად გა­და­კვე­თენ ურთიერთს, არსებობს ნაკლე­ბად ცნობილი ანატომიური წარმონაქმნი, რომე­ლიც პორ­ტული არხებისა და ღვიძლის ვენების ერთ­მა­ნეთთან შეხების დროს, მათი შემაერთე­ბელ­ქსო­ვი­ლოვანი ფიბროზული საფარვლების შერ­წყმით იქმნება. პორტული არხის გარემომცვე­ლი საერთო სისხლძარღვირგვლივი ფიბროზული კაფსულა (capsula fib­ro­za perivaskularis – პარი­ზის საერთა­შო­რისო ნო­მენკლატურა) პორტული კომპლექ­სი­დან ვრცელ­­დება ღვიძლის ვენის კედელზე და ტრია­დის ელე­მენტებთან ერთად (კარის ვენა, ღვიძ­­ლის არტე­რია და სანაღვლე სადინარი) ღვიძ­ლის ვენას, რო­გორც მეოთხე ელემენტს მოიცავს. პორტული არხებისა და ღვიძლის ვენების სა­ფარ­ვლების შერწყმით შექმნილ ანატომიურ წარ­მო­ნაქმნს ჩვენ ღვიძლშიგნითა პორტა-კა­ვა­ლუ­რი ფიბ­რო­ზული კავშირი ვუწოდეთ.